اشاره؛ شاید به زعم برخی پس از آن که در ماه های آتی دیوار تحریم ها از پیش روی اقتصاد کشور برداشته شود و بخشی از سرمایه های بلوکه شده آزاد گردد، دیگر چندان نیازی به ادامه سیاست های مربوط به اقتصاد مقاومتی وجود نداشته باشد و حال آن که به اعتقاد اغلب کارشناسان ،تحریم ها تنها ریشه حداکثر 30 درصد مشکلات اقتصادی کشور بوده و بخش عمده آن ها در سایه تقویت تولید ملی و تحقق اقتصاد مقاومتی در پرتو عزم و همت ملی قابل رفع است.

خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، در گفتگو با تنی چند از اقتصاددانان شاخص حوزوی به بررسی ابعاد و الزامات اقتصادی دوران پسا تحریم پرداخته و نسبت اقتصاد مقاومتی با شرایط پس از اجرای تعهدات هسته ای را مورد توجه قرار داده است؛

ضرروتی اجتناب ناپذیر در هر شرایطی حجت الاسلام و المسلمین مجید حبیبیان، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره) با تاکید بر این که حرکت به سمت اقتصاد مقاومتی یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای کشور ماست، گفت: ما با همدلی و همزبانی واقعی میان مردم و مسئولان می توانیم به خوبی بسترهای این مهم را در کشور فراهم کرده و با تقویت اقتصاد ملی خود در هر شرایطی – چه تحریم و چه غیرآن- توطئه های دشمنان را خنثی کنیم.

عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم با بیان این که درک صحیح و مشترک از اقتصاد مقاومتی از جمله لوازمی است که زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را در کشور میسر می سازد، خاطرنشان کرد: بر اساس آیات قرآن کریم ، ما باید از درون قوی و قدرتمند شویم و بکارگیری هر آن چه در استطاعت نظام است را در دستور کار قرار دهیم که طبق آیه قرآن، نتیجه اش ایجاد هراس در بین دشمنان خواهد بود.

بسترهای حمایت از تولید ملی را فراهم کنیم

حجت الاسلام و المسلمین محمود عیسوی، دیگر عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه نیز با اشاره به این که پس از رفع تحریم ها باید لوازم رشد و تقویت تولید ملی را به خوبی فراهم کرد، ابراز داشت: اگر ما بتوانیم با لبیک به فرمایشات مقام معظم رهبری ، اقتصاد درونزا را مورد توجه قرار دهیم قطعاً در یک دوره زمانی مشخص بخش عمده ای از مشکلاتی چون بیکاری و تورم در کشور مرتفع شده و ما به رشد اقتصادی قابل توجهی نیز دست می یابیم.

وی افزود: وجود جمعیت انبوه جوان تحصیل کرده و نیز منابع طبیعی سرشار از جمله نقاط قوت کشور ماست که باید از آن نهایت استفاده را در مسیر رشد و توسعه پایدار اقتصادی ببریم نه این که صرفاً پس از تحریم ها فقط نگاهمان به درآمد نفتی باشد.

یک راهبرد دایمی برای رشد اقتصادی کشور

رییس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز که خود از جمله اقتصاددان شناخته شده در حوزه علمیه قم می باشد، نیز معتقد است: حتی پس از برداشتن کلیه تحریم ها نیز نباید از اقتصاد مقاومتی غافل شویم.

حجت الاسلام و المسلمین حسن نظری شاهرودی همچنین با تاکید بر این که اهتمام به اصول و سیاست های اقتصاد مقاومتی باید یک راهبرد دایمی در کشور باشد ، گفت: کمک به حل مشکلات تولید داخلی و نیز جلوگیری از واردات بی رویه و غیرضروری دو نکته بسیار مهمی است که حتماً در دوران پساتحریم باید مورد عنایت ویژه دولتمردان خصوصاً تصمیم گیران در حوزه اقتصاد باشد.

الزامات اقتصاد مقاومتی در سه عرصه مهم اقتصادی

محمد جواد توکلی، عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه و عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) با اشاره به این که باید به مولفه های مهم اقتصاد مقاومتی در سه بخش تولید ، مصرف و توزیع اهتمام ورزید، گفت: در اقتصاد مقاومتی هنجار ارزشمند مطرح در بحث تولید، ناظر به پرکاری و پرتلاشی و نیز در عرصه مصرف ، قناعت و صرفه جویی و عدم اسراف است ، ضمن آن که در بخش توزیع نیز مبتنی بر ایثار و از خودگذشتگی و کمک به فقرا و محرومان می باشد.

وی اضافه کرد: اساساً افرادی که در عرصه مقاومتی با روحیه جهادی به فعالیت مشغول هستند ، بسیار پرکار و تلاشگر هستند و در عرصه مصرف نیز افراد قانعی می باشند که اهل بریز و بپاش نیستند بلکه به اندازه و درست مصرف می کنند.

این اقتصاد دان حوزوی یادآور شد: متاسفانه فرهنگ کار و تلاش در کشور ما چندان در وضع مناسبی قرار ندارد، ضمن آن که نباید از یاد ببریم که در عرصه مصرف نیز بسیار پرمصرف و اسراف گرا هستیم که باید این رویه های نامطلوب را اصلاح کنیم.

چاره ای جز تکیه بر درون نداریم

حجت الاسلام و المسلمین علیرضا لشکری، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز تصریح کرد: هرچند موفقیت تیم دیپلماتیک کشور در زمینه مذاکرات هسته ای واقعاً ارزشمند و راهگشا بوده است اما به هیچ وجه نباید از یاد ببریم که راه توفیق اقتصادی کشور و غلبه بر مشکلات فعلی، تکیه بر ظرفیت های داخل و تقویت اقتصاد ملی است.

وی تحقق اقتصاد مقاومتی را زمینه ساز ارتقای عزت ملی دانسته و افزود: به لطف الهی ما در داخل کشور چه از حیث منابع طبیعی و چه به خصوص منابع انسانی ، یک کشور غنی و سرشار هستیم و باید با برنامه ریزی درست و بهره گیری از ظرفیت ها، به رشد و تحول اقتصادی کشور کمک کنیم و در این میان از ظرفیت بخش های تعاونی و مردمی ، بیش از پیش استفاده نماییم.

نقطه آسیب پذیر اقتصاد را ترمیم کنیم

حجت الاسلام و المسلمین معصومی‌نیا، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اقتصادی با اشاره به این واقعیت که وابستگی اقتصادی کشور به خارج، پاشنه آشیل ماست، ابراز داشت: با توجه به این که چند دهه است که یکی از نقاط آسیب پذیر ما مساله اقتصاد است، لذا رهبر فرزانه انقلاب با هوشیاری به مقوله اقتصاد مقاومتی در سال های اخیر اشاره کرده و نکات بسیار ارزنده ای را در این رابطه بیان داشته اند.

وی افزود: متاسفانه در گذشته دولت ها عموماً به دنبال نفت فروشی به عنوان راحت ترین راه درآمدزایی برای خود بوده اند و حال آن که تا وقتی که ما از درون اقتصاد خود را نسازیم بخش اعظم مشکلات و ایرادات کماکان در کشور پابرجا خواهد ماند.

دو نکته کلیدی در دوران پسا تحریم

این اقتصاد دان حوزوی همچنین به بیان برخی از بایسته ها و الزامات دوران پسا تحریم اشاره کرد و بیان داشت: نکته مهم در این میان آن است که به شدت مراقب باشیم توقعات مردم پس از رفع تحریم ها، بی جهت بالا نرود، چه آن که اگر این طور تبلیغ شود که با توافق و لغو تحریم ها، همه مشکلات حل می شود این مساله باعث افزایش توقعات مردم شده و خودش مشکل ساز می شود.

وی افزود: نکته حایز اهمیت بعدی آن است که می بایست جلوی رشد مصرف گرایی و واردات کالاهای لوکس را به کشور گرفت و به جای آن فرهنگ مصرف محصولات داخلی البته به شرط کیفیت خوب را رواج داد که در این خصوص رسانه های جمعی به ویژه صدا و سیما نقش بسیار مهمی ایفا می کنند.

هم فرهنگ سازی نیاز است و هم مطالبه گری

حجت الاسلام و المسلمین فراهانی فرد ، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر این که شاکله و اساس اقتصاد مقاومتی تکیه بر اقتصاد اسلامی برپایه بهره گیری از ظرفیت های ملی و داخلی است، گفت: اقتصاد مقاومتی مساله ای است که در کنار فرهنگ سازی باید روحیه مطالبه گری آن نیز چه در میان مردم و چه به خصوص مسئولان وجود داشته باشد و مهم تر این که بدانیم ضرورت پرداختن به مقوله کلیدی اقتصاد مقاومتی فقط مربوط به دوران فشار وتحریم نیست.

نیازمند ابزار فرهنگی و رسانه ای هستیم

وی همچنین با بیان این که برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، نیاز به ابزار فرهنگی و رسانه ای داریم، افزود: رهبر معظم انقلاب به وضوح، سیاست ها ، چارچوب ها و بایسته های مدنظر در اقتصاد مقاومتی را به قوای سه گانه اعلام کرده اند و مسئولان باید اراده اجرا برای عملیاتی سازی منویات و مطالبات به حق مقام معظم رهبری را داشته باشند که اگر این اراده و عزم وجود داشته باشد مردم نیز از خود همدلی و همزبانی نشان می دهند.

اقتصاد مقاومتی؛ دوایِ درد بیکاری و گرانی

حجت الاسلام و المسلمین حسینی ، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز اهتمام به اقتصاد مقاومتی را اصلی ترین راهکار مقابله با موج بیکاری جوانان عنوان کرد و ابراز داشت: ما اگر واقعاً خواهان رونق اشتغالزایی و کاهش آمار بیکاری در کشور هستیم باید طرح ها و برنامه هایمان در راستای رونق تولید داخلی در سایه عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی باشد.

وی لزوم تلاش هدفمند به منظور تسهیل فضای کسب و کار در کشور از سوی دولتمردان و مسئولان به خصوص پس از رفع تحریم ها را مورد تاکید قرار داد و گفت: با همت و مشارکت دولت، مردم و بخش خصوصی و برنامه ریزی صحیح و منسجم برپایه شاخص های اقتصاد مقاومتی، می توان غول تورم و گرانی و بیکاری را از پای درآوریم.

گزارش از: سید محمد مهدی موسوی